نوشابه رژیمی خوب است یا بد؟ تاثیرات واقعی نوشابه رژیمی بر سلامتی - وبلاگ عصر نو

به گزارش وبلاگ عصر نو، نوشابه رژیمی نوشیدنی معروفی در سرتاسر جهان است؛ به ویژه در میان افرادی که می خواهند شکر یا کالری کمتری مصرف کنند. برای شیرین کردن نوشابه های رژیمی، به جای قند، از شیرین کننده های مصنوعی مانند آسپارتام، ساخارین و .. . استفاده می شود.

تقریبا همه نوشابه های شیرین شده معروف، در دو نوع لایت و رژیمی موجود هستند. امروزه علاوه بر بیماران دیابتی، افرادی که می خواهند وزن خود را کنترل کنند یا شکر مصرفی خود را کاهش دهند هم نوشابه رژیمی مصرف می کنند.

اگرچه نوشابه های رژیمی فاقد قند و کالری هستند، اما درباره اثرات این نوشابه ها و شیرین کننده های مصنوعی موجود در آن ها نظرات متناقضی وجود دارد. در این مقاله قصد داریم شما را با تاثیرات واقعی نوشابه های رژیمی بر بدن آشنا کنیم. در ادامه با وبلاگ عصر نو مگ همراه باشید.

نوشابه های رژیمی مغذی نیستند

نوشابه های رژیمی ترکیبی از آب کربناته، شیرین کننده های طبیعی یا مصنوعی، رنگ دهنده ها، طعم دهنده ها و سایر افزودنی های غذایی هستند. میزان مواد مغذی موجود در نوشابه های رژیمی کم یا صفر است. برای مثال، 354 میلی گرم نوشابه رژیمی فاقد کالری، قند، چربی و پروتئین است و فقط 40 میلی گرم سدیم دارد. تمام نوشابه هایی که حاوی شیرین کننده های مصنوعی هستند، کم کالری یا فاقد قند نیستند. برخی از نوشابه ها، هم حاوی قند و هم حاوی شیرین کننده هستند.

ترکیبات موجود در نوشابه ها در برندهای مختلف، متفاوت است. با این حال، برخی از ترکیبات تقریبا در تمام نوشابه های رژیمی وجود دارند. این ترکیبات عبارتند از:

• آب کربناته (آب گاز دار): بیشتر نوشابه ها از حل شدن کربن دی اکسید در آب تحت فشار تهیه می شوند.
• شیرین کننده ها: شامل شیرین کننده های رایج مانند آسپارتام، ساخارین، سوکرالوز یا شیرین کننده های گیاهی مانند استیوا است، که 200 تا 13هزار برابر شیرین تر از قند معمولی هستند.
• اسیدها: از برخی اسیدها مانند اسید سیتریک، اسید مالیک و اسید فسفریک برای اضافه کردن طعم ترش و تند به نوشابه ها استفاده می شود. این اسید ها منجر به فرسودگی مینای دندان می شوند.
• رنگ : رایج ترین رنگ مورد استفاده در نوشابه های رژیمی، کاروتنوئیدها و آنتوسینانین ها هستند.
• طعم دهنده ها: از آبمیوه های طبیعی و طعم های مصنوعی متنوعی در نوشابه های رژیمی استفاده می شود؛ از جمله میوه ها، توت ها، گیاهان و …
• نگه دارنده ها: نگه دارنده ها سبب می شوند نوشابه های رژیمی برای مدت زمان بیشتری باقی بمانند . یک نگه دارنده رایج، پتاسیم بنزونات است.
• ویتامین ها و مواد معدنی: برخی از تولیدکنندگان نوشابه های رژیمی، به نوشابه ها ویتامین و مواد معدنی اضافه می کنند تا نوشیدنی ها سالم و بدون کالری به نظر آیند.
• کافئین: نوشابه های رژیمی مانند نوشابه های معمولی، حاوی کافئین هستند. یک قوطی نوشابه رژیمی حاوی 46 میلی گرم کافئین است.

تاثیرات نوشابه رژیمی بر سلامتی بدن

درباره اثرات نوشابه های رژیمی بر سلامتی نظرات متناقضی وجود دارد. در ادامه به برخی از این تاثیرات می پردازیم .

تاثیر نوشابه رژیمی بر کاهش وزن

به دلیل اینکه نوشابه رژیمی فاقد کالری است، تصور اینکه به کاهش وزن کمک می کند، طبیعی است. هر چند تحقیقات ادعا می کنند که ارتباط بین نوشابه رژیمی و کاهش وزن، ساده و قابل فهم نیست.

چند مطالعه مشاهده ای نشان داده اند که استفاده از شیرین کننده های مصنوعی و نوشیدن مقدار زیادی نوشابه رژیمی، با افزایش خطر چاقی مفرط و سندرم متابولیک همراه است.

دانشمندان ادعا کرده اند که نوشابه های رژیمی از طریق تحریک هورمون های گرسنگی، تغییر دادن پذیرنده های طعم شیرین و تحریک پاسخ دوپامین در مغز، منجر به افزایش اشتها می شوند. نوشابه های رژیمی هیچ کالری ای ندارند، بنابراین این واکنش ها ممکن است منجر به مصرف بیشتر قند یا غذاهای پرکالری شده و در نتیجه منجر به افزایش وزن شوند.

یک مطالعه ی دیگر نشان داد که ممکن است ارتباط نوشابه رژیمی با افزایش وزن، به عادت های بد غذایی افراد (مثل نوشیدن مقدار زیادی نوشابه) ربط داشته باشد. اضافه وزنی که افراد تجربه می کنند، ممکن است ناشی از عادت های غذایی ناسالم فعلی شان باشد نه مصرف نوشابه های رژیمی.

مطالعات آزمایشگاهی این ادعا که نوشابه های رژیمی منجر به اضافه وزن می شوند را تایید نمی کنند. در واقع، این مطالعات به این نتیجه رسیده اند که جایگزین کردن نوشیدنی های شیرین شده با قند با نوشابه های رژیمی منجر به کاهش وزن می شود.

• 15 تا از بهترین رژیم های غذایی برای کاهش وزن در سال 2020
• کاهش وزن با دستگاهی که معده را خالی می کند

در یک مطالعه، افراد مبتلا به اضافه وزن به دو گروه تقسیم شدند. از یک گروه خواسته شد به مدت یک سال هر روز 710 میلی لیتر نوشابه رژیمی بنوشند. به گروه دیگر هم گفته شد هر روز به همین میزان آب بنوشند.

در پایان مطالعه، گروهی که نوشابه رژیمی نوشیده بودند، در مقایسه با گروه دیگر که آب نوشیده بودند، به طور میانگین کاهش وزن6.21 کیلوگرم را تجربه کردند. این در حالی است که گروه دیگر، 2.5 کیلوگرم کاهش وزن داشتند.

با این وجود، به مطالعات با کیفیت بیشتری برای تعیین صحت تاثیرات نوشابه های رژیمی بر کاهش وزن نیاز است.

تاثیر نوشابه های رژیمی بر دیابت و بیماری قلبی

اگرچه نوشابه های رژیمی هیچ کالری، قند یا چربی ای ندارند، اما در چند مطالعه ثابت شده است که با ایجاد دیابت نوع دو و بیماری های قلبی مرتبط هستند. یک مطالعه به این نتیجه رسید که نوشیدن روزانه نوشیدنی های شیرین شده با قندهای مصنوعی، 8 تا 13 درصد بیشتر با خطر دیابت نوع دو مرتبط است.

مطالعه ای بر روی بیش از 64 هزار خانم مطرح کرد که نوشیدنی های شیرین شده با قندهای مصنوعی، 21 درصد بیشتر با ایجاد دیابت های نوع دو در ارتباط هستند. با این حال، این میزان نصف میزان خطر مرتبط با نوشیدنی های قندی بود. مطالعات دیگر هم به همین نتیحه رسیدند.

تحلیل اخیر، به طور متناقض به این نتیجه رسید که نوشابه رژیمی با افزایش خطر دیابت در ارتباط نیست. همچنین، یک مطالعه دیگر به این نتیجه رسید که هر نوع ارتباط نوشابه رژیمی با دیابت می تواند به شرایط سلامت فعلی، تغییر وزن و شاخص توده بدنی شرکت کنندگان ربط داشته باشد.

نوشابه رژیمی همچنین با افزایش خطر فشار خون بالا و بیماری قلبی مرتبط است. تحلیلی بر چهار مطالعه که شامل بیش از 227 نفر بود، نشان داد که مصرف روزانه نوشیدنی های شیرین شده با شیرین کننده های مصنوعی، با 9 درصد افزایش خطر فشار خون بالا همراه است. سایر مطالعات هم نتایج یکسانی را نشان دادند.

علاوه بر این، یک مطالعه نوشابه رژیمی را با افزایش خطر حمله قلبی مرتبط دانست؛ اما این مطالعه فقط بر اساس داده های مشاهده ای بود.

به دلیل اینکه بیشتر مطالعات موجود در این زمینه مشاهده ای هستند، ممکن است بتوان این ارتباط را به یک نحو دیگر توضیح داد. این امکان وجود دارد که افرادی که نوشابه رژیمی بیشتری می نوشند، خودشان از قبل به دلیل مسائل دیگری همچون سبک زندگی غلط، در معرض خطر دیابت و فشار خون بالا قرار دارند.

به تحقیقات آزمایشگاهی بیشتری برای اثبات صحت ارتباط بین نوشابه رژیمی و افزایش سطح قند خون یا فشار خون نیاز است.

• هر آنچه باید درباره دیابت نوع 2 بدانید؛ علل، علائم و روش های درمان

تاثیر نوشابه رژیمی بر سلامت کلیه

نوشیدن نوشابه رژیمی با افزایش خطر بیماری های مزمن کلیه در ارتباط است. مطالعه اخیر، رژیم غذایی بیش از 15 هزار نفر را تحلیل کرد و به این نتیجه رسید که افزایش مصرف نوشابه رژیمی در هر هفته، با خطر ابتلا به مرحله نهایی بیماری کلیوی در ارتباط است.

• 20 ماده غذایی ضرروی و مفید برای تغذیه بیماران کلیوی

خطر ابتلا به بیماری کلیوی در افرادی که در هفته بیش از هفت لیوان نوشابه رژیمی می نوشند، در مقایسه با افرادی که کمتر از یک لیوان نوشابه رژیمی می نوشند، دو برابر بیشتر است. علت آسیب دیدن کلیه در اثر نوشیدن نوشابه، وجود فسفر در آن است، که میزان اسید موجود در کبد را افزایش می دهد .

مطالعات در این زمینه نتایج متناقضی را نشان می دهند. یک مطالعه مشاهده ای مطرح کرد که افرادی که نوشابه رژیمی می نوشند، با خطر بیشتر ابتلا به سنگ کلیه روبرو هستند، اما این میزان خطر بسیار کمتر از میزان خطر مرتبط با نوشابه های معمولی است. به هر حال این مطالعه توسط تحقیقات دیگر تایید نشده است.

مطالعه دیگر به طور متناقض گزارش کرد که وجود سیترات و مالات در برخی نوشیدنی های رژیمی، به درمان سنگ کلیه کمک می کند. هر چند به تحقیقات و مطالعات انسانی بیشتری در این زمینه نیاز است.

تاثیر نوشابه رژیمی بر زایمان زودرس و چاقی مفرط در کودکی

نوشیدن نوشابه های رژیمی در دوران بارداری منجر به نتایج منفی، از جمله زایمان زودرس و چاقی مفرط در بچه ها می شود.

مطالعه ای بر روی بیش از 60 هزار نفر به این نتیجه رسید که مصرف نوشیدنی های حاوی قند و شیرین شده با شیرین کننده های مصنوعی، 11 درصد بیشتر با خطر زایمان زودرس مرتبط است.

مطالعه دیگر نشان داد که احتمال زایمان زودرس در خانم هایی که هر روز نوشابه رژیمی مصرف می کنند، 1.4 بار بیشتر از خانم های دیگر است.

هر چند مطالعات اخیر، هیچ ارتباطی بین نوشابه رژیمی و زایمان زودرس نشان نداد ه اند؛ با این حال، باید توجه داشت که مطالعات اخیر بزرگ مقیاس نبودند و توضیح دقیقی مبنی بر نحوه ارتباط خطر زایمان زودرس و نوشابه های رژیمی ارائه نداده اند.

علاوه بر زایمان زودرس، مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شیرین کنند ه های مصنوعی هنگام بارداری، با افزایش خطر چاقی مفرط در بچه ها همراه است. یک مطالعه نشان داد که مصرف روزانه نوشابه های رژیمی هنگام بارداری، خطر اضافه وزن بچه ها را در یک سالگی افزایش می دهد .

به مطالعات بیشتری برای تحلیل خطرات بلند مدت نوشابه های رژیمی بر روی سلامتی جنین در رحم مادر نیاز است.

• اشتباهات والدین در مورد دلایل چاقی و میزان قند غذای بچه ها

سایر تاثیرات نوشابه های رژیمی بر سلامتی

دیگر اثرات نوشابه های رژیمی عبارتند از:

• کاهش کبد چرب: برخی مطالعات نشان می دهند که جایگزین کردن نوشابه معمولی با نوشابه رژیمی می تواند چربی کبد را کاهش دهد . برخی مطالعات دیگر هیچ تاثیری را در این زمینه نشان نداده اند.
• عدم افزایش رفلاکس معده: بر خلاف برخی از گزارشات، نوشیدنی های کربناته، رفلاکس یا سوزش سر دل را تشدید نمی کنند. تحقیقات موجود در این زمینه متناقض هستند و به تحقیقات بیشتری برای اثبات این ادعا نیاز است.
• عدم ارتباط با سرطان: بیشتر تحقیقات اجرا شده بر روی شیرین کننده های مصنوعی و نوشابه های رژیمی به هیچ مدرکی مبنی بر سرطان زا بودن نوشابه های رژیمی دست پیدا نکرده اند.
• افزایش پوکی استخوان: نوشابه های رژیمی و معمولی منجر به کاهش تراکم و توده استخوان در خانم ها (و نه آقایان) می شوند. کافئین و فسفر موجود در نوشابه در جذب کلسیم اختلال ایجاد می کند.
• پوسیدگی دندان: نوشابه های رژیمی مانند نوشابه های معمولی به دلیل سطح PH اسیدی، منجر به پوسیدگی دندان می شوند.
• افسردگی: مطالعات مشاهده ای به این نتیجه رسیده اند که افرادی که هر روز نوشابه معمولی یا رژیمی می نوشند، با خطر بیشتر ابتلا به افسردگی روبرو هستند. هر چند برای اینکه متوجه شویم نوشابه رژیمی علت افسردگی است یا نه، به آزمایشات بیشتری نیاز داریم.

نکته پایانی

تحقیقات متناقضی درباره تاثیرات نوشابه های رژیمی وجود دارد . برخی نتایج هشدار دهنده به نظر می آیند. با این حال، به تحقیقات آزمایشگاهی با کیفیت بیشتری برای نتیجه گیری درباره تاثیرات نوشابه های رژیمی بر سلامتی نیاز است.

با این وجود، یک نکته قطعی است: نوشابه های رژیمی هیچ ارزش غذایی ای به رژیم غذایی شما اضافه نمی کنند. بنابراین بهتر است آن ها را با سایر نوشیدنی ها مانند شیر، قهوه، چای سیاه یا چای گیاهی و دیگر نوشیدنی های سالم جایگزین کنید.

منبع: healthline