معرفی رژیم غذایی DASH برای فشار خونی ها - وبلاگ عصر نو

به گزارش وبلاگ عصر نو، یک کارشناس ارشد علوم تغذیه با اشاره به توصیه های تغذیه ای در پیشگیری و کنترل فشار خون بالا، در مورد رژیم غذایی DASH توضیحاتی ارائه داد.

معصومه تهرانی اظهار کرد: تغییر فاکتورهای مرتبط با شیوه زندگی مانند تغذیه صحیح، کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن یا چاقی، فعالیت بدنی منظم، پرهیز از استعمال دخانیات و مدیریت استرس، در پیشگیری اولیه و یا کنترل فشار خون بالا مؤثر هستند.

وی اضافه کرد: به منظور پیشگیری و کنترل فشار خون بالا، سدیم دریافتی نباید بیشتر از 2300 میلی گرم در روز (معادل 6 گرم نمک در روز یا تقریبا یک قاشق مرباخوری نمک) باشد. اگر این توصیه منجر به کاهش فشار خون نشد، سدیم دریافتی باید به کمتر از 1600 میلی گرم در روز (حدود یک قاشق چایخوری نمک در روز) همراه با رعایت رژیم غذایی Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) باشد.

این کارشناس ارشد علوم تغذیه توضیح داد: جایگزین کردن چربی ها با یک باند دوگانه مانند اسید اولئیک از منابع غذایی آن مانند روغن زیتون به جای چربی های اشباع و کربوهیدرات ها، موجب کاهش فشار خون می گردد.

وی اضافه کرد: رژیم غذایی DASH، فشار خون را به طور معناداری در افراد دارای فشار خون بالا کاهش می دهد.

تهرانی گفت: از آنجا که رژیم غذایی DASH غنی از فیبر است، دریافت میوه ها و سبزی ها و غلات کامل باید به تدریج و در طول زمان صورت گیرد تا از عوارض دریافت فیبرها مانند نفخ و مسائل گوارشی پیشگیری گردد و حتما همراه با افزایش دریافت فیبر، 8 تا 10 لیوان مایعات در روز مصرف گردد.

وی اضافه کرد: در صورت ترکیب فعالیت بدنی و کاهش وزن با رژیم غذایی DASH، این رژیم تأثیر بهتری در کاهش فشار خون و بهبود عملکرد عروق خونی در مقایسه با رعایت رژیم غذایی DASH به تنهایی خواهد شد.

عضو گروه پژوهشی آموزش سلامت جهاد دانشگاهی خوزستان توضیح داد: خطر افزایش فشار خون در افراد با اضافه وزن نسبت به افراد با وزن طبیعی دو تا شش برابر بیشتر است. به طور کلی، ترکیب سه فاکتور کاهش وزن، فعالیت بدنی و رژیم غذایی بر پایه مواد گیاهی مانند رژیم غذایی DASH در کنترل فشار خون کاملا مؤثر است.

وی گفت: از دیگر فواید کاهش وزن در بیماران مبتلا به فشار خون بالا، تقویت اثر دارودرمانی و بالعکس است. به این معنا که کاهش وزن منجر به کاهش دوز مصرفی دارو و تعداد داروی مورد احتیاج برای کاهش فشار خون می گردد. از طرفی، مصرف داروهای کاهنده فشار خون هم کاهش وزن بیشتری را در پی خواهند داشت.

تهرانی اضافه کرد: کاهش وزن حتی بدون رسیدن به وزن مطلوب هم باعث کاهش فشار خون می گردد.

وی اعلام کرد: خطر ابتلا به فشار خون بالا در افراد با فعالیت بدنی کمتر در مقایسه با افراد فعال، 30 تا 50 درصد بیشتر است. حداقل 40 دقیقه فعالیت بدنی با شدت میانه مانند پیاده روی در بیشتر ایام هفته (سه تا چهار روز در هفته) توصیه می گردد.

این کارشناس ارشد علوم تغذیه گفت: معمولا در ابتدا، به تغییر در شیوه زندگی به مدت شش تا 12 ماه به منظور کنترل فشار خون بالا توصیه می گردد. اگر بعد از این مدت فشار خون فرد همچنان بالا باشد، داروهای کاهنده فشار خون هم در کنار تغذیه درمانی تجویز می شوند.

وی اضافه کرد: گریپ فروت و یا آب گریپ فروت بر عملکرد دسته ای از داروهای کاهنده فشار خون مانند بلوکرهای کانال های کلسیمی مانند فلودیپین، نیکاردیپین، نیفدیپین و وراپامیل و بعضی بتابلاکرها مانند کارودیلول در درمان نارسایی قلبی اثر دارند لذا در صورت دارودرمانی، توصیه می گردد که حتی الامکان از مصرف این میوه و یا آب آن در زمان دارودرمانی در فشار خون بالا اجتناب گردد. مصرف مرتب آب گریپ فروت یا میوه آن باعث می گردد که غلظت این داروها در بدن تا حد بروز علایم مسمومیت دارویی افزایش یابد.

تهرانی گفت: بعضی مواد مغذی و یا مواد غذایی مؤثر در کاهش فشار خون عبارتند از کوآنزیم Q10 و منابع غذایی آن مانند گوشت مرغ و ماهی، پرتقال، توت فرنگی، کلم بروکلی و اسفناج.

وی اعلام کرد: ویتامین D که منبع عمده آن نور خورشید است هم در کاهش فشار خون موثر است و از منابع غذایی آن می توان به زرده تخم مرغ، ماهی های چرب و مواد غذایی غنی شده با ویتامین D اشاره نمود.

عضو گروه پژوهشی آموزش سلامت جهاد دانشگاهی خوزستان توضیح داد: سیر، زالزالک، مواد غذایی سرشار از کوئرستین مانند مارچوبه، اسفناج، پیاز قرمز، زغال اخته، انواع توت ها، آلوی سیاه، انگور قرمز، فلفل دلمه و بامیه پخته هم در کاهش فشار خون موثر هستند.

وی با اشاره به اجزای رژیم غذایی DASH، گفت: گروه غذایی نان و غلات شامل یک کف دست نان، 8 قاشق غذاخوری برنج یا ماکارونی و یا غلات پخته، گروه غذایی سبزی ها شامل یک لیوان سبزی خام و یا نصف لیوان سبزی پخته، گروه غذایی میوه ها شامل یک میوه میانه، یک چهارم لیوان میوه خشک، نصف لیوان میوه تازه خرد شده و یا نصف لیوان آب میوه و لبنیات کم چرب یا بدون چربی شامل یک لیوان شیر یا ماست معادل 240 میلی لیتر و یا 45 گرم پنیر معادل یک قوطی کبریت از اجزای رژیم غذایی DASH هستند.

تهرانی اضافه کرد: گروه غذایی گوشت ها با تاکید بر گوشت ماهی و ماکیان و محدود کردن گوشت قرمز شامل 30 تا 60 گرم گوشت قرمز به مقدار یک تا دو قوطی کبریت یا نصف ران میانه مرغ یا یک سوم سینه میانه مرغ (بدون پوست)، یا یک تکه ماهی به مقدار کف دست بدون انگشت، در این رژیم جای دارد.

وی گفت: گروه غذایی آجیل، دانه های روغنی و حبوبات به مقدار یک تا سه واحد در هفته هر واحد شامل یک سوم لیوان آجیل یا دو قاشق غذاخوری کره بادام زمینی یا یک قاشق غذاخوری دانه های روغنی مانند مغز تخمه و یا نصف لیوان حبوبات از دیگر اجزای این رژیم است.

این کارشناس ارشد علوم تغذیه توضیح داد: گروه غذایی چربی ها و روغن ها شامل یک قاشق مرباخوری کره یا روغن نباتی، یک قاشق غذاخوری سس مایونز یا دو قاشق غذاخوری سس سالاد و گروه غذایی شیرینی ها شامل یک قاشق غذاخوری شکر، یک قاشق غذاخوری مربا یا ژله یا یک لیوان شربت هم در رژیم غذایی DASH قرار دارند.

وی اضافه کرد: حبوبات از جمله مواد غذایی ارزشمند در کاهش چربی و کاهش قند خون هستند و می توان از آن ها در رژیم غذایی DASH بیش از مقدار توصیه شده استفاده کرد.