ظریف خطاب به شورای امنیت: آمریکا هیچ حقی برای تلاش در جهت احیای تحریم ها ندارد - وبلاگ عصر نو

به گزارش وبلاگ عصر نو، وزیر امور خارجه کشورمان در نامه ای به رئیس شورای امنیت سازمان ملل متحد تأکید کرد که آمریکا هیچ حقی برای تلاش در جهت احیای تحریم های بین المللی علیه ایران ندارد و جامعه بین الملل باید در مقابل این خواسته آمریکا بایستد.

به گزارش گروه بین الملل وبلاگ عصر نو، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در نامه ای به رئیس شورای امنیت سازمان ملل متحد اقدام غیرقانونی ایالات متحده آمریکا برای سوءاستفاده از سازوکارهای مندرج در توافق هسته ای برای احیای تحریم های ایران را مردود دانسته و تأکید کرده است که آمریکا هیچ حقی برای تلاش در جهت احیای تحریم ها ندارد و از همین رو این اقدام آمریکا باید از سوی شورا و جامعه بین المللی رد شود.

نامه وزیر امور خارجه کشورمان لحظاتی پیش از سوی مجید تخت روانچی سفیر و کننده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد به رییس اندونزیایی این شورا تسلیم شد.

وزیر امور خارجه با اشاره به غیرقابل پذیرش بودن تلاش آمریکا برای توزیع اطلاعیه، نوشته است: موضع خطرناک و غیرقانونی ایالات متحده قواعد جاافتاده حقوق بین الملل و رویه هایی را که در طول چند قرن شکل گرفته تا جهان ما را از هرج ومرج مصون بدارد، نادیده گرفته است.

ظریف در ادامه تأکید کرده است که توجیهات ایالات متحده برای محق کردن خود در احیای قطعنامه های لغوشده پیشین، فاقد هرگونه اعتبار یا مآغازیت بوده و ضروری است که از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد رد شود. این نامه می افزاید: ضروری است که جامعه بین الملل در خصوص چنین سوء استفاده ای از فرایندهای شورای امنیت هوشیار باشد. ایران به شورا توصیه می کند که این سوءاستفاده از فرایند که تبعاتی جدی برای صلح و امنیت بین المللی خواهد داشت را متوقف کند.

وزیر امور خارجه در ادامه تأکید کرده است که جمهوری اسلامی ایران بر اساس دلایل روشن و متقن، بر این عقیده است که ایالات متحده از هیچ حقی برای اعمال دوباره بندهای قطعنامه های لغوشده برخوردار نیست.

ظریف سپس به تشریح برخی از ملاحظات عینی و حقوقی در خصوص اقدام اخیر آمریکا پرداخته است.

وزیر امور خارجه ابتدا به تفصیل به یادآوری لغو مشارکت ایالات متحده در برجام پرداخته و نوشته است: رئیس جمهور ایالات متحده رسماً لغو یکجانبه مشارکت ایالات متحده در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را اعلام کرد که این نقض فاحش قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد، که برجام ضمیمه شده به آن را تأیید کرده، بود، بر همین اساس، دولت ایالات متحده اقدامات غیرقانونی گسترده ای را برای لغو مشارکت ایالات متحده در برجام و بازاعمال تمام تحریم های لغوشده ایالات متحده در ارتباط با برجام اجرایی کرده و از این طریق مرتکب موارد متعددی از عدم اجرای عمده تحت برجام شد که در تضاد فاحش با قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل بود.

در ادامه این نامه اشاره شده است که مقام های آمریکایی در موارد متعددی به انتها مشارکت این کشور در برجام اشاره کرده اند، از جمله آنکه رئیس جمهور ایالات متحده در فرمان اجرایی خود برای بازاعمال تحریم های مرتبط با هسته ای ایران، اشاره کرده است که در تاریخ 8 می 2018 مشارکت ایالات متحده در برجام را متوقف کرده است. همچنین مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا نیز اظهار کرده است که رئیس جمهور ترامپ مشارکت ایالات متحده در برنامه جامع اقدام مشترک را لغو کرد.، علاوه بر این، دولت آمریکا در تاریخ 11 می 2018، در نامه ای رسمی، رسماً به تمام مشارکت کنندگان در برجام اطلاع داد که ایالات متحده دیگر در نشست ها و فعالیت های مرتبط با برجام مشارکت نخواهد کرد. در آن نامه تأکید شده بود که در تاریخ 8 می 2018، رئیس جمهور ترامپ اعلام کرد که ایالات متحده به مشارکت خود در برنامه جامعه اقدام مشترک انتها می دهد، این تمام فعالیت ها را شامل می شود... بلافاصله اجرایی است و ایالات متحده دیگر در فعالیت های مرتبط با برجام مشارکت نخواهد کرد.

بر اساس این نامه، یکی از نمونه های این عدم مشارکت آن است که در طول دو سال گذشته شورای امنیت به تأیید طرح های توصیه شده کمیسیون مشترک در خصوص فعالیت های مرتبط با هسته ای مقرر در کانال خرید ادامه داده است، اما ایالات متحده در کارگروه خرید مشارکت نداشته و جزئی از کمیسیون مشترک برجام هم نبوده است.

وزیر امور خارجه به عنوان دومین ملاحظه یادآور شده است که ایالات متحده رسماً هرگونه حق نسبت به سازوکار حل اختلاف را از خود سلب کرده است. ظریف اشاره کرده است که مقام های آمریکایی در موارد مختلف اذعان کرده اند که این کشور دیگر از حق استفاده از سازوکار حل اختلاف مندرج در بندهای 10 تا 13 برجام برخوردار نیست، به عنوان نمونه، در تاریخ 8 می 2018، جان بولتون مشاور وقت امنیت ملی ایالات متحده در یک نشست خبری به صراحت بیان کرد که ایالات متحده به دنبال بازاعمال مفاد قطعنامه های لغوشده گذشته از طریق بندهای قطعنامه 2231 نخواهد بود، چراکه ایالات متحده از توافق خارج شده است. همچنین در تاریخ 16 آگوست 2020، بولتون بار دیگر تأکید کرد که این برداشت که ایالات متحده به دلیل خروج از توافق حق استفاده از مفاد آن را ندارد، نظر صحیحی است.

علاوه بر این، برایان هوک کننده ویژه وقت دولت آمریکا در امور ایران و مشاور ارشد وقت سیاست گذاری وزیر خارجه ایالات متحده نیز به صراحت عنوان کرده است که ما دیگر در این توافق نیستیم، و به همین خاطر طرف هایی که هنوز در این توافق هستند باید در خصوص استفاده یا عدم استفاده از سازوکار حل اختلاف تصمیمشان را بگیرند.

وزیر امور خارجه در ادامه نوشته است: بنابراین، کاملاً روشن است که تمام مقام های ایالات متحده، بدون استثنا، بر این عقیده بوده اند و برخی مانند معمار خروج ایالات متحده از برجام، یعنی جان بولتون، به صراحت و علناً اعلام کرده اند که ایالات متحده دیگر از هیچ حقی برای بازاعمال بندهای قطعنامه های لغوشده از طریق قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد برخوردار نیست.

ظریف سپس عنوان کرده است که روشن است که دولت ایالات متحده امیدوار بود با خروج از برجام و پیشبرد فشار حداکثری یا نظام ایران را فرو پاشیده یا ایران را به خروج متقابل از برجام وادارد، اما حالا با روشن شدن شکست این راهبرد، ایالات متحده بی شرمانه و با سوءنیت شدید به دنبال توسل به سازوکاری است که خود در گذشته و به صورت دائمی، خود را از آن محروم کرده است.

در ادامه یادآوری شده است که اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد و دولت های اروپایی، روسیه و چین و همچنین اتحادیه اروپا پیش از این به صراحت عنوان کرده اند که ایالات متحده حق استفاده از سازوکار مندرج در قطعنامه 2231 را ندارد. وزیر امور خارجه تأکید کرده است که با توجه به این موارد، روشن است که ایالات متحده به هیچ وجه نمی تواند با خیال بافی و سوءتفسیر، در خصوص قطعنامه 2231 مشارکت کننده برجام در نظر گرفته شود.

نقض فاحش قطعنامه 2231 از سوی ایالات متحده و عدم حسن نیت این کشور سومین ملاحظه مورد اشاره از سوی وزیر امور خارجه است. ظریف با یادآوری مفاد قطعنامه 2231 که از همه کشورهای عضو خواسته از تضعیف برجام خودداری کنند، تأکید کرده است که ایالات متحده با خروج غیرقانونی از برجام، بازاعمال یکجانبه تحریم ها از 8 می 2018 به این سو و دیگر تاریخ ها و تنبیه دولت ها و دیگر نهادهای قانون مدار به دلیل پایبندی به این تعهد، اقدام به نقض فاحش برجام و قطعنامه 2231 کرده است.

این نامه می افزاید: یکی از مبانی جاافتاده حاکم بر ایجاد و عملکرد الزامات حقوقی، حسن نیت است. حسن نیت جزئی جدایی ناپذیر از همکاری بین المللی است، خصوصاً زمانی که این همکاری بر مبنای اجرای برجام و قطعنامه 2231 باشد. اقدامات و مواضع دولت کنونی ایالات متحده ثابت کرده است که این کشور هرگز با حسن نیت عمل نکرده است.

وزیر امور خارجه یادآور شده است که دولت آمریکا نه تنها از اجرای تعهدات خود سر باز زده، بلکه در جهت اجرای برجام از سوی دیگر کشورها نیز اخلال ایجاد کرده است، به عنوان نمونه، دولت آمریکا از زمان روی کار آمدن ترامپ، بیش از 145 بار علیه ایران تحریم اعمال کرده و درخواست های مکرر دبیرکل سازمان ملل متحد برای رفع این تحریم ها را نیز نادیده گرفته است، این در حالی است که دبیرکل در هفتمین گزارش خود در خصوص اجرای قطعنامه 2231 اشاره کرده است که رفع تحریم ها برای ایجاد امکان عادی سازی تجارت و روابط اقتصادی، جزئی ضروری از این برنامه است.

علاوه بر این، همان گونه که در گزارش دبیرکل مورد اشاره قرار گرفته است، خودداری ایالات متحده از تمدید معافیت های مربوط به پروژه های مرتبط با هسته ای بر خلاف اهداف مقرر در برنامه و قطعنامه 2231 بوده و ممکن است توانایی جمهوری اسلامی ایران برای اجرای بندهای مشخصی از برنامه و قطعنامه را مختل کند.

در این نامه همچنین اشاره شده است که اعمال تحریم ها نمود روشن سوءنیت و نقض فاحش برجام، قطعنامه 2231، حکم دیوان بین المللی دادگستری و قطعنامه های متعدد مجمع عمومی ملل متحد و شورای حقوق بشر است.

وزیر امور خارجه یادآور شده است که صدور اطلاعیه مربوط به درخواست آغاز سازوکار احیای تحریم ها، امری خودسرانه نیست، بلکه مقید به شروط و صلاحیت هایی است از جمله آنکه مشارکت کننده برجام که ایالات متحده در چنین موقعیتی نیست باید با حسن نیت و بعد از گذر از تمام مراحله فرایند حل اختلاف و همراه با تشریح فعالیت های اجرا شده با حسن نیت، چنین اطلاعیه ای را صادر کند، این در حالی است که ایالات متحده فارغ از نداشتن حسن نیت، هیچ یک از این مراحل را نگذرانده است.

وزیر امور خارجه اشاره کرده است که بر اساس مبانی پذیرفته شده حقوقی، ایالات متحده نمی تواند بدون ملزم دانستن خود به تشریح فعالیت های اجرا شده با حسن نیت، از مزایای برجامی که از آن خارج شده است، بهره مند شود، علاوه بر این، تاریخ مذاکرات برجام نشان می دهد که فرایند حل اختلاف عامدانه به صورت چندمرحله ای و زمانبر طراحی شده تا به حفظ این دستاورد منحصر به فرد جامعه بین الملل کمک شده و از اقدامات خودسرانه حتی مشارکت کنندگان واقعی در برجام، چه برسد به ایالات متحده که صراحتاً این جایگاه را از خود سلب کرده، ممانعت شود.

ظریف با اشاره به اینکه لزوم داشتن حسن نیت در تفسیر و بندهای قطعنامه 2231 هم یک ضرورت به شمار رفته، تأکید کرده است که سابقه اقدامات غیرقانونی ایالات متحده به همراه تلاش این کشور برای سوءاستفاده از فرایند و اقدامات فریبکارانه برای فعال کردن بازاعمال مفاد قطعنامه های لغوشده علیه ایران، در تضاد با الزام حسن نیت است.

چهارمین ملاحظه مورد اشاره در این نامه، تلاش های با حسن نیت ایران برای اجرای کامل برجام است. وزیر امور خارجه در این خصوص یادآور شده است که رئیس جمهور ایالات متحده در حالی دستور خروج از توافق هسته ای را صادر کرد که ایران حتی یک بار مرتکب عدم اجرای مفاد توافق نشده بود و به اذعان 15 گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی در تطابق کامل با تعهدات خود بود.

ظریف اشاره کرده است که با وجود خروج غیرقانونی ایالات متحده از برجام و محروم شدن ایران از مزایای اقتصادی مندرج در برجام، جمهوری اسلامی ایران ضمن توسل رسمی به سازوکار حل اختلاف بر اساس مفاد برجام، از اجرای فوری تدابیر جبرانی خودداری کرد و به مدت یک سال تمام، به شهادت 15 گزارش متوالی آژانس بین المللی انرژی اتمی، به اجرای کامل برجام ادامه داد. نهایتاً ایران بعد از گذراندن کاملاً بی نتیجه تمام مراحل سازوکار حل اختلاف، تصمیم گرفت از حقوق خود ذیل بندهای 26 و 36 برجام برای اعمال تدابیر جبرانی و توقف اجرای بخشی از تعهدات خود، آن هم در تطابق کامل با برجام، با هدف حفظ این توافق، استفاده کند، با این وجود، تدابیر جبرانی جمهوری اسلامی ایران تا به امروز بر نظارت و راستی آزمایی آژانس بین المللی انرژی اتمی بر برنامه صلح آمیز هسته ای ایران تأثیری نگذاشته است و این برنامه همچنان تحت قدرتمندترین رژیم بازرسی در تاریخ قرار گرفته است، به نحوی که از سال 2016 تا 2019 بیش از 92 درصد از کل بازرسی های قابل مقایسه جهانی آژانس، در ایران اجرا شده است.

نهایتاً وزیر امور خارجه در پنجمین ملاحظه و به عنوان جمع بندی تأکید کرده است که صدور اطلاعیه آغاز فرآیند احیای تحریم ها از سوی ایالات متحده غیرقابل پذیرش است. ظریف در این خصوص نوشته است: بی اعتنایی ایالات متحده به حاکمیت قانون و سوءاستفاده این کشور از سازمان ملل متحد برای پیشبرد منافع یکجانبه گرایانه و نابودی اصل بنیادهای چندجانبه گرایی و حقوق بین الملل تهدیدی جدی برای جهان متمدن و همچنین صلح و امنیت به شمار می آید. سوءاستفاده و نقض مفاد بندهای 10 و 11 قطعنامه 2231 با ارسال صرفاً یک اطلاعیه، آن هم در حالی که ایالات متحده پیش از این تعهدات خود ذیل قطنامه 2231 و بند 25 منشور ملل متحد را از طریق بازاعمال تحریم های یکجانبه و غیرقانونی نقض کرده، بدعتی فوق العاده خطرناک ایجاد می کند که باید به صراحت و با قاطعیت از سوی شورا و اعضای آن رد شود.

وزیر امور خارجه تأکید کرده است که ایالات متحده به عنوان کشوری که به صراحت و به اختیار به مشارکت در برجام انتها داده و فعالانه تلاش کرده تا این توافق را از بین ببرد، از امکان استفاده از سازوکار حل اختلاف برخوردار نیست، علاوه بر این تلاش آمریکا بر سوءاستفاده از سازوکار حل اختلاف یک سوءاستفاده از فرایند به شمار می آید که بر اعتبار شورای امنیت سازمان ملل متحد اثر منفی خواهد گذاشت. همچنین سوءاستفاده از فرایند هم در حقوق بین الملل منع شده است و هم قطعنامه به دقت به نحوی تدوین شده است که از سوءاستفاده از فرایندهای مندرج در آن جلوگیری شود.

وزیر امور خارجه در ادامه با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران پیش از این و به روشنی حسن نیت و مسئولیت کامل خود را نشان داده است، اکنون نوبت جامعه بین المللی است، به شورای امنیت توصیه کرده است که از سوءاستفاده ایالات متحده از سازوکار حل اختلاف برجام، آن هم با هدف صریح نابودی این توافق، جلوگیری کرده و از پذیرش اطلاعیه ایالات متحده و به رسمیت شناختن آثار مترتب بر آن خودداری کند.

ظریف تأکید کرده است که مردم ایران به حق از شورا انتظار دارند حقوق آن ها ذیل این قطعنامه را تضمین کرده و ایالات متحده را به دلیل آسیب جبران ناپذیری که به کل ملت ایران وارد کرده، پاسخگو کند.

.+