تاریخچه ساخت دیوارها، از بین النهرین تا بریتانیای کبیر - وبلاگ عصر نو

به گزارش وبلاگ عصر نو، تاریخچه ساخت دیوار

کلمه انگلیسی wall به معنی دیوار از زبان لاتین و از کلمه vallus به معنی جدار مشتق شده است. این کلمه نشانگر چوبی بیرون زده از زمین و یا پرچین می باشد که برای فرم دادن به بخش های بیرونی استحکامات مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در تاریخچه ساخت دیوار اصطلاح پرچین برای اولین بار به وسیله هومر و در قرن هشتم قبل از میلاد ذکر شده است. بعدها این اصطلاح به وسیله پولیبیوس (Polybius) مورخ یونانی در سال های 200 تا 118 پیش از میلاد مورد استفاده نهاده شد. پس از آن مورخ چینی به نام سیماکیان (Sima Qian) در سال های 145 تا 86 پیش از میلاد از این کلمه استفاده نموده است. دیوارها به طور سنتی برای دفاع ساخته شده اند. آن ها وظیفه محافظت از حریم خصوصی، محافظت از مردم یا یک منطقه خاص و بعلاوه جلوگیری از خطر نفوذ بیگانگان را بر عهده داشتند. با خبرنگاران همراه شوید تا در این مطلب در خصوص تاریخچه ساخت دیوار در دنیا با هم بخوانیم.

تاریخچه ساخت دیوار در بین النهرین

قدیمی ترین دیوارهایی که تا به امروز کشف شده اند از عبادتگاه گوبکلی تپه (Gobekli Tepe) در اورفا می باشد. این ساختارها در جنوب شرقی ترکیه امروزی قرار گرفته و قدمت آن به 11500 سال پیش باز می گردد. بر اساس تاریخچه ساخت دیوار که به طور معمول برای اهداف دفاعی ساخته می شد برای اولین بار در اطراف شهر جریکو (Jericho) در حدود قرن دهم پیش از میلاد و بعلاوه شهر سومر که بعدها تاسیس شده است. البته که هر دو این ها ادعای اولین شهر دنیا بودن را دارند. به نظر می رسد که دیوارهای اوروک به وسیله پادشاه بزرگ گیلگامش (Gilgamesh) ساخته شده و او اعمال قهرمانانه خود را که پایه ای برای حماسه های بعدی شده بنا کرده است.

توسعه ساخت دیوارها

در مدت چند سال پس از شروع شهر سازی ها در منطقه بین النهرین، در حدود 4500 سال پیش از میلاد ساختار دیوارها در سراسر این منطقه توسعه یافت. دیوارهایی که بنا شده بودند شامل دروازه ها و برج ها بوده و معمولا شامل یک حوضچه یا خندق در محیط بیرونی دیوار بوده که می توانسته با آب پر گردد. پادشاه حمورابی شهر بابل را با دیوارهای چشمگیرتری بنا نمود. او این مجموعه را مدت کوتاهی پس از نشستن بر تخت سلطنت در سال 1792 پیش از میلاد بنا نهاد. البته که اعتبار شهر بابل به عنوان یکی از شگفتی های هیجان انگیز دنیا مربوط به پادشاه نبوکادنزار دوم (Nebuchadnezzar II) می باشد.

نبوکادنزار دوم سه دیوار را در اطراف بابل با ارتفاع 12 متر بنا نمود

نبوکادنزار دوم که از سال 634 تا 562 پیش از میلاد زندگی می کرده است، سه دیوار را در اطراف بابل با ارتفاع 12 متر بنا نمود. این ساختارها به گونه ای بود که ارابه ها می توانستند بر روی آن به مسابقه با یکدیگر بپردازند. دروازه ایشار (Ishtar Gate) که در میان دیوارهای ساخته شده به وسیله نبوکادنزار دوم واقع شده بود، ادعا می گردد که شگفت انگیزتر از تمام عجایب باستانی دنیا بوده است. هرودوت مورخ یونانی ادعا کرده است که بابل در میان تمامی شهرهای دنیا تعجب برانگیز بوده است. او می گوید طول این دیوارها 90 کیلومتر، ضخامت آن ها 24 متر و ارتفاع آن 97 متر بوده است. اگرچه که به طور کلی اعتقاد بر این است که هرودوت دیوارهای بابل را با اغرار توصیف کرده اما دیگر نویسندگان باستانی نیز این بناها را باشکوه توصیف کرده اند.

تاریخچه ساخت دیوار دفاعی

اولین دیواری که در جایی غیر از اطراف یک شهر ساخته شده به وسیله پادشاه سومری شهر اور (UR) به نام شولگی (Shulgi) می باشد که در سال 2038 پیش از میلاد بنا شده است. دیوار شولگی که تقریبا 250 کیلومتر طول داشته است بین رودخانه های تیگریس (Tigris) و فرات بنا شده و تا از هجوم عموریان (Amorites) به سرزمین های سومری جلوگیری نماید. این دیوار که غیر معمول به نظر می رسید هیچ شهری را احاطه نکرده بلکه مرزهای منطقه ای و ملی را به جای بخش های خصوصی محافظت می کرد. به همین علت اولین نوع از آن ها بود. پسر شولگی به نام شوسین (Shu-Sin) و بعلاوه نوه و نوه بزرگ او سعی کردند تا این دیوار را حفظ کنند اما به علت اینکه دو انتهای آن محکم نبوده و به هیچ نقطه ای متصل نبوده است بنابراین دیوار بی اثر شد. ارتش دشمنان به راحتی می توانست از دوطرف دیوار عبور نماید و نهایتا این ساختار به وسیله ایلامی ها در سال 1750 پیش از میلاد شکسته شده و در نتیجه موجب سقوط اور و حکومت سومریان گشت.

تاریخچه ساخت دیوار در مناطقی غیر از بین النهرین

دیوار بزرگ دیگری از این نوع که هنوز نیز وجود دارد، دیوار بزرگ گرگان (Great Wall of Gorgan) بوده که با خشت های قرمز رنگ بنا شده و به جدار قرمز معروف می باشد. این دیوار در ایران واقع شده است. این ساختار به وسیله امپراتوری پارت ها در سال 247 تا 224 پیش از میلاد ساخته شده و به وسیله سلسله ساسانی در قرن پنجم یا ششم میلادی بازسازی شده است. این دیوار در حدود 195 کیلومتر طول داشته و بیش از سی دژ در طول آن قرار گرفته است. این ساختار حفاظتی بسیار موثرتر از دیوار شولگی بود و به نظر می رسد که پارس های ساسانی از دیوار شولگی درس آموخته و ساختار استحکامات خود را بهبود بخشیدند. دیوار بزرگ گرگان بیش از هزار سال پیش از دیوار بزرگ چین بنا شده است، هرچند که معروفیت آن بسیار کمتر می باشد.

دیوار بزرگ چین در زمان سلسله مینگ تکمیل شده است

دیوار بزرگ چین نیز از جمله دیوارهای دفاعی به شمار می رود که در زمان حکومت شی هوانگتی (Shi Huangti) در سال های 221 تا 210 پیش از میلاد ساخته شده است اما این دیوار در زمان خود تکمیل شده و در سلسله مینگ در سال های 1368 تا 1644 میلادی به سرانجام رسیده است. مانند دیوار بزرگ گرگان، دیوار بزرگ چین نیز به عنوان یک ساختار مستقل دفاعی برای محافظت از یک منطقه مورد استفاده قرار می گرفته است. علاوه بر این ها دیوار آناستازیا (Anastasian Wall) که به دیوارهای طولانی تراک (Thrace) نیز مشهور می باشد نیز در امپراتوری بیزانس در حدود سال 469 میلادی ساخته شده که امروزه در کشور ترکیه واقع شده است.

تاریخچه ساخت دیوار در خانه ها و شهرها

روستای نئولیت بانپو (Neolithic village of Banpo) در کشور چین که در حدود 4800 سال پیش از میلاد بنا شده شامل خانه های دایره ای شکل سنگی می باشد که به وسیله چوب و یا سقف هایی از جنس کاج پشتیبانی می شده است. از سوی دیگر روستای اسکارا برا (Skara Brae) در منطقه اورکنی اسکاتلند که در 3100 سال پیش از میلاد ساخته شده، با دیوارها و خانه های سنگی بنا شده تا بتواند از مردم محافظت کرده و حریم خصوصی را برای آن ها ایجاد نماید. موضوعی که جالب توجه است اینکه در هر دو روستا ساختار خانه ها مشابه می باشند. شکل پایه این روستاها و استفاده از دیوارها برای حریم شخصی به همان شکل در سایر فرهنگ ها ادامه پیدا کرد. در زمان مصر باستان نیز بیشتر خانه های خصوصی و حیاط ها دارای دیواره هایی برای جلوگیری از سارقین و یا همسایگان داشته است. از سوی دیگر این موضوع بر روی پاپیروس ها و کتیبه ها نیز وجود داشته که ساختار دیوارها برای جلوگیری از آسیب به یکدیگر بنا شده اند. هر کدام از شهرها در مصر باستان به وسیله دیوارهای رنگارنگی ساخته شده و کاخ های بزرگ نیز از دیواره ها به منظور دفاع استفاده می کرده و در آن از تزیینات نیز بهری می برده اند.

دیوارهای شهر افسانه ای تروی نیز که در نوشته های ایلیاد هومر بیان شده اند

مشابه این معماری را می توان در ساخت دیوارهای تزیین شده در اطراف خانه های شهروندان آتن در یونان باستان مشاهده نمود. آتنی ها شهرهای خود را با دیوارهای ضخیم محافظت می کردند که تا سرانجام جنگ های پلوپونزین (Peloponnesian) با اسپارتا باقی ماند تا در نهایت به وسیله اسپارتایی ها سقوط نمود. علاوه بر این در آتن دیوارهای بلندی وجود داشته که دو ساختار سنگی موازی بوده و از آکروپولیس تا بندر پیرئوس امتداد داشته و مرکز شهر را محافظت می کردند. دیوارهای شهر افسانه ای تروی نیز که در نوشته های ایلیاد هومر بیان شده بودند در طول حفاری هایی بین سال های 1871 تا 1874 میلادی کشف شده که با هدف دفاع از شهر خدمت می کرده اند. ساختارهای دفاعی شهر شیان (Xian) نیز در سال 194 پیش از میلاد برای دفاع از شهر بنا شده و ساخت آن تا چهار سال قبل از سقوط این سلسله به طول انجامید. دیوارهای شهر شیان مانند دیوار بزرگ چین به وسیله سلسله مینگ دوباره ساخته شده و بازسازی گشت.

تاریخچه ساخت دیوار در اروپا و دیوارهای هادریان

در اروپا ساخت دیوار برای شهرها به وسیله سایت هایی مانند اپیدیوم مانچینگ (Oppidum of Manching) تایید شده است. این سایت در نزدیکی اینگولستاد (Ingolstadt) امروزی در کشور آلمان واقع شده است که در حدود قرن سوم پیش از میلاد به وسیله قبیله ویندلیکی (Vindelici) بنا شده است. شهر رومی لوگو در گالیسیا (Lugo in Galicia) در کشور اسپانیا با دیواره های بسیار ضخیم آن غیر قابل تسخیر بوده است. با این حال معروف ترین دیوار به جای مانده از دوران باستان در اروپا، دیوار هادریان در بریتانیا می باشد. امپراتور روم هادریان که در سال های 76 تا 138 میلادی زندگی می کرد از ورود مهاجمان به بخش های رومی در بریتانیا خسته شده بود بنابراین در سال 122 میلادی شروع به ساخت یک دیوار در مرزهای شمالی روم کرده تا باعث جداسازی قبیله های پرخاشگر پکت (Pict) در بریتانیا گردد.

دیوار هادریان با طول 128 کیلومتر طول اکنون میان انگلستان و اسکاتلند واقع شده است

این ساختار بسیار شبیه به دیوار شولگی که تقریبا دو هزار سال قبل ساخته شده بود تا از ورود عموریان محافظت کند بوده و بعلاوه وظایف مشابهی با دیوار بزرگ چین و دیوار آناستازیا داشته است. شش سال زمان برد تا دیواری به طول 128 کیلومتر در مرز روم باستان که اکنون میان انگلستان و اسکاتلند واقع شده است ساخته گردد. این دیوار بیش از 2.7 متر ضخامت و و 6 متر نیز ارتفاع داشته است. در طول آن نیز برج هایی قرار گرفته بودند که به عنوان قدرت نظامی روم خدمت می کرده اند.

آخرین دیوار آنتونین (Antonine) که در سال 142 میلادی تحت نظارت امپراتور روم آنتونینوس پیوس (Antoninus Pius) ساخت آن شروع گشت، به طول 63 کیلومتر کشیده شده و مابین خلیج فورت (Forth) و کلاید (Clyde) قرار گرفته است. این دیوار نیز برای یک علت ساخته شده و آن نیز محافظت از ساکنان منطقه امپراتوری در مقابل تهاجم وحشیان خطرناک بوده است.

منبع: www.ancient.eu