در سفر به بیرجند از کجا تماشا کنیم؟
به گزارش وبلاگ عصر نو، بیرجند، شهر بهترین ها، سرزمینی زیبا و مملو از جاذبه های گردشگری طبیعی و تاریخی است. این شهر مرکز استان خراسان جنوبی است و در شرق کشور واقع شده است.
شهر بیرجند، همیشه در لیست بهترین های کشور واقع شده است؛ چراکه از سال های دور تا به امروز، گامی بزرگ در توسعه و پیشرفت برداشته و نام خود را به عنوان شهری فرهنگی و توسعه پذیر ثبت نموده است. شهر بیرجند اولین شهر در ایران است که از سازمان آب رسانی برخوردار شده و بنگاه آب لوله بیرجند نیز نخستین سازمان آب رسانی در کشور شناخته می شود. بعلاوه بیرجند، قبل از تهران، از لوله کشی آب شهری برخوردار شده است.
1. عمارت تاریخی خواجه خضر
- آدرس: بیرجند، خیابان شهید منتظری (مشاهده در نقشه)
ساختمانی تاریخی که پیشینه آن به دوران حکومت قاجاریان بازمی شود. این عمارت از معماری تک ایوانی و نمای آجری به شکل خفته راسته برخوردار بوده و به علت حضور مقابر در پیرامون آن، در بین مردم دارای اهمیت بسیاری است. این بنا امروزه به یکی از جاذبه های تاریخی این شهر تبدیل شده است.
2. موزه حیات وحش
- آدرس: خیابان معلم، میدان موزه، مجموعه باغ و عمارت اکبریه
یکی دیگر از پربازدیدترین جاهای دیدنی بیرجند، موزه حیات وحش است که در سال 1387 از باغ و عمارت شوکت آباد به مجموعه اکبریه این شهر، منتقل شد. گردشگران می توانند نمونه های متعدد و حتی نادری از پوشش جانوری خراسان جنوبی را در این موزه مشاهده نمایند.
3. مسجد چهار درخت
- آدرس: خیابان شهید مطهری، محله چهار درخت (مشاهده در نقشه)
مسجدی متعلق به اواخر دوران سلطنت صفویان، در محله ای قدیمی چهار درخت شهرستان بیرجند وجود دارد که به همین نام معروفیت یافته است. این مسجد، دارای تنها یک شبستان است که در سال 1349 بازسازی شده است.
4. موزه مردم شناسی
- آدرس: خیابان معلم، میدان موزه، مجموعه باغ و عمارت اکبریه (مشاهده در نقشه)
بخشی از زندگی مردم در قالب معیشت، مشاغل و حرفه های ایشان که روزگاری پررونق بوده ولی امروزه به طور کلی منسوخ شده است، به صورت مجموعه ای دیدنی و در موزه ای به نام موزه مردم شناسی برای نمایش عموم گردآوری شده است. وسایل حرفه هایی مانند آهنگری، سلمانی، نخ ریسی، پارچه بافی، سبدبافی، سفالگری، عطاری، کفاشی و ... تنها نمونه هایی از اشیایی است که در این مجموعه نگهداری می شود. جالب است بدانید که قدمت آن ها به یک قرن می رسد.
5. سد عمر شاه (بند عمر شاه)
- آدرس: بیرجند، 2 کیلومتری جنوب غربی بیرجند (مشاهده در نقشه)
سدی قدیمی، درون رشته کوهی به نام باقران واقع شده است که به علت ذخیره کردن آب و نیز مهار سیلاب ها و با استفاده از آجر و ساروج ساخته شده است. قدمت این بند به دوران حکومت قاجاریان و فرمانروایی حشمت الملک بازمی شود و به نام بند عمرشاه معروفیت یافته است.
6. موزه میراث پهلوانی
- آدرس: بیرجند، خیابان مطهری، مطهری 3، زورخانه امیر عرب (مشاهده در نقشه)
در زورخانه ای قدیمی به نام زورخانه لوب اند، با پیشینه ای بالغ بر دو قرن، موزه میراث پهلوانی شهر بیرجند واقع شده است که امروزه به یکی دیگر از جاذبه های تاریخی این شهر تبدیل شده است. در این موزه، وسایلی تاریخی از ورزش باستانی و پهلوانی برای بازدید به نمایش گذاشته شده است.
7. موزه مشارکتی مردم شناسی
- آدرس: بیرجند، بافت تاریخی، خانه تاریخی اعتمادی نیا
مجموعه ای متشکل از ابزار و وسایل مخصوص معیشت، صنایع دستی، ظروف مورد احتیاج زندگی، بازی های محلی، ابزارآلات مشاغل سنتی و پوشاک، در مکانی که به نام موزه مشارکتی مردم شناسی شهر بیرجند معروفیت دارد، واقع شده است. این موزه در عمارت تاریخی اعتمادی نیا و در سال 1391 افتتاح شد.
8. ارگ بهارستان (باغ زرشکی)
- آدرس: بیرجند، خیابان منتظری، محدوده کوچه پست قدیم (مشاهده در نقشه)
بنایی متعلق به حکومت افشاریان در شهر بیرجند واقع شده است که شاهد اتفاقات تاریخی مهمی از جمله پناهنده شدن لطفعلی خان زند و همراهانش در این عمارت بوده است. این اثر تاریخی یکی از زیباترین و بزرگ ترین باغ های کشور است که پیش از شناسایی آن به عنوان میراث تاریخی کشور، مورد تفکیک قرار گرفته و امروزه تنها بخشی کوچک از این باغ باشکوه برجای مانده است.
9. بند دره (سد دره)
- آدرس: بیرجند، پنج کیلومتری انتهای خیابان مدرس، رشته کوه باقران، دریاچه و بند دره (مشاهده در نقشه)
سدی بازمانده از دوران دو حکومت پادشاهی ایرانی، اواخر پادشاهی زندیه و اوایل سلطنت قاجاریه که به علت گذر آب ذخیره شده آن از دره بالا و پایین، به نام بند دره معروفیت یافته است، در شهر بیرجند واقع شده است. به یقین می توان این بند را از مهم ترین سدهای تاریخی و بزرگ ترین سد کوهستانی این شهر معرفی کرد که به دستور امیر شوکت الملک در اواخر قرن 13 احداث شده است.
10. عمارت کلاه فرنگی (ارگ حسام الدوله)
- آدرس: بیرجند، بلوار مطهری (مشاهده در نقشه)
بنایی تاریخی و بازمانده از اواخر دوران حکومت زندیه و اوایل سلطنت قاجاریان در شهر بیرجند وجود دارد که در بین مردم به ارگ کلا ه فرنگی معروفیت یافته است. قصر بی بی عروس، ارگ سرکار و ارگ حسام الدوله از جمله نام های دیگر این عمارت است که در بین مردم شناخته می شود. این اثر تاریخی، متعلق به امیرعلم خزیمه بوده که به وسیله ایشان به فرمانداری بیرجند اهدا می شود.
11. بازار بیرجند
- آدرس: بیرجند، خیابان جمهوری (مشاهده در نقشه)
بازار بیرجند از جمله قسمت های قدیمی این شهرستان است که می توان کاروانسراهایی تاریخی با پیشینه ای بالغ بر 300 سال را در داخل آن، مشاهده کرد. بعلاوه این فضای بزرگ، دارای کوچه هایی با فضایی کم است که در بعضی از قسمت های آن، مکان هایی با معماری اصیل سنتی به چشم می خورد. گردشگران با حضور در بازار بیرجند حال وهوای تاریخ را در فضایی آکنده از شور و شوق مردم امروز، تجربه خواهند کرد.
12. مدرسه شوکتیه
- آدرس: بیرجند، میدان شهدا، خیابان خاکی (مشاهده در نقشه)
حسینیه شوکتیه، عمارتی است متعلق به اواسط قرن 13 هجری که به دستور محمدابراهیم خان علم، مشهور به شوکت الملک دوم در شهر بیرجند ساخته شده است. این بنا که حدود یک دهه پس از ساخت، تغییر کاربری داده و به مدرسه ای به همین نام تبدیل می شود، سومین مدرسه ای است که پس از دارالفنون و رشدیه تبریز تعلیم و پرورش را به سبک نو در دستور کار خود قرار داد.
13. باغ اکبریه
- آدرس: بیرجند، انتهای خیابان معلم، میدان موزه (مشاهده در نقشه)
باغ اکبریه، دارای پیشینه ای به قدمت اواخر حکومت زندیه و اوایل سلطنت قاجاریه در شهر بیرجند احداث شده است که در گذشته از آن به عنوان مکانی جهت سکونت، پذیرایی و امور دیوانی استفاده می شد. این مکان در گویش مردم محلی به کلاته سرکار امیر نامیده می شود.
14. قلعه فورگ
- آدرس: شهرستان درمیان، روستای فورگ (مشاهده در نقشه)
در یکی از روستاهای شهرستان بیرجند به نام فورگ، قلعه ای باستانی وجود دارد که به قلعه فورگ معروفیت یافته است و از جاهای دیدنی خراسان جنوبی محسوب می شود. جالب است بدانید که مرحله نهایی معماری انجام شده بر این این بنای قدیمی که پس از قلعه الموت از مهم ترین پایگاه های اسماعیلیان محسوب می شد، به دوران حکومت افشاریان بازمی شود؛ به گونه ای که هشت برج دایره ای شکل و حصار کنونی قلعه، متعلق به این دوران است.
15. برج چشمه مولید
- آدرس: بیرجند، روستای چشمه مولید (مشاهده در نقشه)
برج چشمه مولید، بنایی است بازمانده از دوران حکومت صفویان که در روستایی به همین نام و در شهرستان بیرجند ساخته شده است. امروزه این اثر تاریخی، یکی دیگر از جاذبه های گردشگری تاریخی این شهرستان است.
16. باغ امیرآباد
- آدرس: 5 کیلومتری غرب بیرجند (مشاهده در نقشه)
در 5 کیلومتری غرب شهرستان بیرجند باغی واقع شده است که به باغ و کوشک امیرآباد معروفیت دارد. این مکان متعلق به امیرمعصوم خان شیبانی است که از پیشینه ای به قدمت حکومت قاجاریان برخوردار است. امروزه در این باغ می توان بخش های مختلفی از جمله کتابخانه، دانشگاه، موزه، سفره خانه و چایخانه سنتی را مشاهده کرد.
17. باغ شوکت آباد
- آدرس: 10 کیلومتری بیرجند، روستای شوکت آباد (مشاهده در نقشه)
باغی متعلق به امیر اسماعیل خان شوکت الملک در 10 کیلومتری بیرجند واقع شده است که امروزه بخش هایی از آن به عنوان موزه تاریخ طبیعی و حیات وحش و نیز رستوران سنتی مورد استفاده قرار می گیرد.
تجربیات و نظرهای خود را در مورد جاذبه های گردشگری بیرجند با ما و سایر کاربران وبلاگ عصر نو به اشتراک بگذارید.
پرسش های متداول
بیرجند کجاست؟
بیرجند، شهر بهترین ها، سرزمینی زیبا، مملو از جاذبه های گردشگری طبیعی و تاریخی و رکز استان خراسان جنوبی است.
بیرجند در چه زمینه هایی پیشگام بوده است؟
شهر بیرجند اولین شهر در ایران است که از سازمان آب رسانی برخوردار شده و بنگاه آب لوله بیرجند نیز نخستین سازمان آب رسانی در کشور شناخته می شود. بعلاوه بیرجند، قبل از تهران، از لوله کشی آب شهری برخوردار شده است.
موزه های بیرجند کدامند؟
موزه حیات وحش، موزه مردم شناسی، موزه میراث پهلوانی و موزه مشارکتی مردم شناسی،
معروف ترین باغ های بیرجند کدامند؟
باغ شوکت آباد، باغ امیرآباد و باغ اکبریه
منبع: کجارو / WWW.KOJARO.COM