اوراق قرضه چیست؟ - وبلاگ عصر نو

به گزارش وبلاگ عصر نو، اوراق قرضه اسنادی هستند که به موجب آن ها ناشر متعهد می گردد مبالغ معینی (بهره سالانه) را در فاصله های زمانی تعیین به دارنده پرداخت نموده و در زمان سررسید نیز اصل مبلغ را بازپرداخت کند.

به گزارش خبرگزاری وبلاگ عصر نو به نقل از باشگاه وبلاگ عصر نو ، سهامداران بازار سرمایه همچون سایر سرمایه گذاران پیش از سرمایه گذاری باید مجموعه ای از آموزش ها را فرا بگیرند. این روزها فعالیت در بورس بیش از هر زمان دیگری به دغدغه گروهی از افراد تبدیل شده است، به همین دلیل قصد داریم شما را با یکی از مفاهیم بازار سرمایه آشنا کنیم.

پیش از هر چیز ضروری است بدانید در ایران اوراق قرضه منتشر نمی گردد، در مقابل اوراق با درآمد ثابت از قبیل اوراق مشارکت، اوراق خزانه، صکوک شرکتی، اوراق مرابحه، اوراق استصنا و… که با قوانین بانکداری اسلامی تطابق دارد، منتشر می گردد.

اوراق قرضه اسنادی هستند که به موجب آن ها ناشر متعهد می گردد مبالغ مشخصی (بهره سالانه) را در فاصله های زمانی مشخص به دارنده پرداخت نموده و در زمان سررسید نیز اصل مبلغ را بازپرداخت کند. اوراق قرضه در کشور های خارجی یک ابزار بدهی میان مدت و بلندمدت برای تأمین اقتصادی دولت ها و شرکت ها بوده و با تعهدات مشخصی همراه است.

دارنده اوراق قرضه هیچ نوع مالکیتی در شرکت ندارد و چیزی از بابت سود سهم که به سهامداران پرداخت می گردد دریافت نمی نماید.

دارندگان این اوراق برخلاف صاحبان سهام عادی، ادعای مالکیت یا حق رأی در شرکت ندارند و در واقع فقط وام دهندگان به ناشر هستند. آن ها پول خود را به ناشر قرض می دهند و در عوض بهره دریافت می نمایند و در سر رسید نیز اصل سرمایه خود را پس می گیرند.

اوراق قرضه به وسیله پذیره نویسی به عموم ارائه می گردد. پذیره نویسی معمولاً به صورت مذاکره ای و گاهی به صورت رقابتی است. در پذیره نویسی مذاکره ای، مدیریت شرکت و پذیره نویسان با آنالیز شرایط شرکت و بازاردر مورد انتشار اوراق قرضه تصمیم می گیرند.

این اوراق به طور عمده در بازار های خارج از بورس (OTC) دادوستد می شوند. بازار اوراق قرضه نسبت به بازار سهام از ثبات قیمتی بیشتری برخوردار است و عموما نوسانات آن تحت تأثیر نرخ بهره قرار گرفته است.

این اوراق دو ویژگی قابل توجه دارند؛ اول اینکه در بازار های بسیار عظیم بدهی معامله می شوند و ثانیا حجم آن ها با سرعت بسیار زیادی در حال رشد است.

اوراق قرضه در جهان برخلاف سهام، عمر محدود دو، پنج، 10 و حتی 30 ساله دارند و اعتبار آن ها در تاریخ مشخص شده که سررسید نام دارد، به انتها می رسد. اگرچه ورقه قرضه تاریخ های مشخصی برای پرداخت بهره به همراه دارد، اصل سرمایه (مبلغ اسمی ورقه قرضه) فقط در تاریخ سررسید بازپرداخت می گردد.

ویژگی های اوراق قرضه دارنده اوراق قرضه در واقع بستانکار شرکت است. او به عنوان بستانکار، حق دریافت اصل مبلغ اسمی و بهره آن را دارد و حقوق وی در سند قرارداد مشخص شده است. دارنده اوراق قرضه هیچ نوع مالکیتی در شرکت ندارد و چیزی از بابت سود سهم - که به سهامداران پرداخت می گردد - دریافت نمی نماید.

اوراق قرضه دارای سر رسید مشخص است. برخی از این اوراق در یک مقطع مشخص زمانی سررسید می شوند و برخی دیگر به تدریج سررسید می شوند. اگر ناشر اوراق قرضه ورشکست گردد، دارندگان اوراق قرضه در دریافت اصل وفرع سرمایه خود بر صاحبان سهام حق تقدم دارند. اگر شرکتی چند نوع اوراق قرضه منتشر کند، ترتیب اولویت آن ها در قرارداد های مربوط، قید می گردد.

برخی از شرکت ها برای ایجاد جذابیت و انگیزه بیشتر در سرمایه گذاران اقدام به انتشار اوراق قرضه با وثیقه می نمایند؛ مثلاً ممکن است شرکت، زمین یا ساختمان خود را وثیقه اوراق قرضه قرار دهند. هرچند شرکت های مشهور و معتبر معمولاً اوراق قرضه را بدون وثیقه منتشر می نمایند.

به طورکلی دارندگان اوراق قرضه در زمینه تصمیم گیری شرکت حق رأی ندارند، هرچند ممکن است که دارندگان انواع خاصی از این اوراق در مواردی از تصمیم گیری های شرکت (مثل انتشار و فروش اوراق قرضه های دیگر یا در موارد ادغام شرکت در شرکت های دیگر) حق رأی داشته باشند. البته اگر شرکتی شرایط مندرج در قرارداد اوراق قرضه را رعایت نکند، دارندگان اوراق مذکور می توانند بر بسیاری از فعالیت های شرکت اعمال قدرت نمایند.

اگر اوراق قرضه در قالب عرضه خصوصی به خریدار فروخته گردد، فقط ناشر و خریدار، طرف های قرارداد هستند، ولی اگر اوراق قرضه به طور عمومی به تعدادی زیادی از خریداران فروخته گردد، غیر از طرف های قرارداد شخص دیگری نیز به عنوان امین به نمایندگی از دارندگان اوراق مذکور بر اجرای تعهدات شرکت نظارت می نماید.

اوراق مشارکت اوراق مشارکت (Participation Papers)، اوراق بهاداری است که بیانگر مشارکت دارنده آن در یک طرح است. در واقع شخص سرمایه خود را به یک شرکت، کارخانه و... می دهد تا بتواند طرح توسعه خود را اجرا و سود سرمایه گذار را نیز پرداخت کند.

مهم ترین جذابیت اوراق مشارکت در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار، تضمین پرداخت سود است

به بیان دیگر اوراق مشارکت، اوراق بهادار معمولا با نامی است که با قیمت و مدت مشخص و برای تأمین بخشی از منابع اقتصادی مورد احتیاج طرح های مورد نظر دولت، شهرداری ها، شرکت های عظیم دولتی و خصوصی و تحت نظارت بانک مرکزی جهت تأمین اقتصادی آن ها منتشر شده و بازپرداخت آن توسط دولت یا بانک ها تضمین می گردد؛ اوراق مذکور به وسیله عرضه عمومی به سرمایه گذاران واگذار می گردد.

تضمین پرداخت سود مهم ترین جذابیت اوراق مشارکت در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار، تضمین پرداخت سود است، به این معنا که دارنده این اوراق اطمینان دارد که سود مشخص و تضمین شده ای را به عنوان سود علی الحساب، در فواصل زمانی مشخص، دریافت می نماید.

ویژگی های اوراق مشارکت قابلیت خریدوفروش در بازار ثانویه

بازده بدون ریسک برای سرمایه گذاران

مالکیت بدون حق رأی برای دارندگان اوراق

معافیت اقتصادیاتی برای سرمایه گذاری در اوراق مشارکت

تضمین سود و اصل مبلغ سرمایه گذاری برای دارندگان اوراق

پرداخت سود دوره های مشخص با کوپن های ماهیانه، سه ماهانه یا سالانه

پرداخت سود به صورت علی الحساب و سود قطعی در سررسید

مشخص سود 18 تا 22 درصد برای اوراق مشارکت (ممکن است ارقامی دیگری نیز ارائه گردد)

تفاوت های اوراق قرضه با اوراق مشارکت تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت در این است که اولا در اوراق قرضه به دلیل مشخص بهره مشخص، ماهیت آن مطابق با قوانین بانکداری اسلامی نیست و ثانیا در اوراق قرضه برای وام گیرنده، محدودیت خاصی ایجاد نمی نمایند، در حالی که وجوه دریافتی در اوراق مشارکت حتما باید در طرح های مشخص تولیدی، عمرانی یا خدماتی به کار گرفته گردد و سود قطعی آن پس از انتها طرح، محاسبه و به سرمایه گذار پرداخت گردد.

توجه داشته باشید که ناشران اوراق قرضه در بازار های جهانی دارای رتبه بندی ریسک سرمایه گذاری هستند؛ اوراق قرضه دولتی معمولا کم ریسک و با بهره پایین است و در مقابل اوراق قرضه شرکت های خصوصی، با توجه به رتبه بندی آن شرکت ها، دارای نرخ بهره بالاتری نسبت به اوراق دولتی هستند. بدیهی است شرکت هایی که ریسک بالاتری دارند، نرخ بهره اوراق قرضه آن ها بالاتر و احتمال نکول آن ها نیز بیشتر است.

->